Czym są poziomy recyklingu?

Jednym z najważniejszych założeń funkcjonowania systemu gospodarki odpadami jest wdrażanie i kontrolowanie zaleceń, które wynikają m.in. z przyjętych dyrektyw unijnych oraz ustaw zobowiązujących gminy do realizowania określonych celów. Przepisy te dotyczą chociażby sukcesywnego zwiększania tzw. poziomów recyklingu, które są kluczowym elementem upowszechniania gospodarki bezodpadowej. Dyrektywy określają również warunki wprowadzania zmian w gospodarce odpadami, w tym osiąganie ustalonych poziomów recyklingu dla danych typów materiałów i w konkretnych latach. Sukces przedsięwzięcia zależy jednak nie tylko od podjętych przez polityków działań, ale także od zaangażowania samorządów i mieszkańców, którzy będą korzystać z dostępnych usług i instalacji służących do recyklingu odpadów.

Jaki cel ma wprowadzenie poziomów recyklingu?

Poziomem recyklingu nazywana jest ilość odpadów, którą przekazuje się do ponownego przetworzenia, dzięki czemu usprawnia się procesy recyklingu oraz minimalizuje wpływ składowanych śmieci na ekosystem. Zgodnie z przyjętymi w ostatnich latach dyrektywami unijnymi polskie gminy są zobowiązane do odzysku i przekazywania odpadów, by pozyskać z nich wartościowe surowce wtórne. Wprowadzenie poziomów recyklingu obejmuje także działania, które mają na celu ograniczenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Sprawia to, że zbieranie odpadów musi przebiegać selektywnie, natomiast materiały, które nie nadają się do powtórnego użycia, należy bezwzględnie oddzielać od tych, które są przeznaczone do recyklingu.

Lwia część odpowiedzialności za spełnianie wymagań związanych z poziomami recyklingu spoczywa przede wszystkim na samorządach oraz przedsiębiorcach produkujących znaczne ilości odpadów. To od nich bowiem zależy, czy będą regularnie przeprowadzać akcje edukujące daną społeczność lub pracowników, jak również zadbają o wdrożenie systemów odbioru odpadów. Im proces segregacji i przygotowania śmieci będzie efektywniejszy, tym łatwiej będzie je później poddać recyklingowi. Warto też zaznaczyć, że kierowanie odpadów do jednostek dysponujących zaawansowaną technologią nie tylko gwarantuje osiąganie wyznaczonych poziomów recyklingu, ale pozwala też na optymalizację kosztów eksploatacyjnych. Dzięki pracy takich firm jak Planet Recycling, które zajmują się kompleksową gospodarką odpadami, przedsiębiorcy mogą oszczędzić czas i poświęcić go na rozwój swoich inwestycji.

Zmiany w poziomach recyklingu wprowadzone od 2021 r.

Za sprawą Ustawy z dnia 17 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 2361) doszło do tego, że wraz z 31 grudnia 2020 r. wprowadzono w życie przepisy, z których wynikają nowe poziomy przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. Dodatkowo od 2021 r. poziom recyklingu będzie wyznaczany dla odpadów komunalnych ogółem, jako współczynnik ilości odpadów komunalnych poddanych recyklingowi do ilości wytworzonych odpadów komunalnych. Zmiany objęły również odpady budowlane i rozbiórkowe. Począwszy od 2021 r. zniesiony został wymóg przestrzegania określonych dla tych materiałów poziomów recyklingu, jak również nie będzie się już uwzględniać tego typu odpadów w ogólnych obliczeniach, ponieważ zostały one wyłączone spod definicji odpadów komunalnych.

Obowiązujące poziomy przygotowania do ponownego użycia i recyklingu

Poza ogólnymi zasadami oraz zmianą metodologii wykonywania obliczeń, w uchwalonej 17 grudnia 2020 r. ustawie wskazano także nowe wartości poziomów recyklingu odpadów komunalnych, które gminy będą zobligowane osiągnąć w latach 2021-2035. Co roku będą one nieregularnie wzrastać – najpierw o 5 punktów procentowych, a później o 1. Względem pierwotnych założeń doszło do znacznego obniżenia wartości współczynnika na najbliższe lata, przez co poziom recyklingu będzie wynosił odpowiednio: 20% za rok 2021, 25% za rok 2022, 35% za rok 2023 i 45% za rok 2024. W 2025 roku co najmniej 55% odpadów komunalnych powinno być poddawane recyklingowi. Od tego momentu ma jednak dojść do wyhamowania dynamiki wzrostu osiąganego poziomu recyklingu – do 2030 roku cel ten wzrośnie do 60%, a 65% osiągnie w 2035 roku i będzie obowiązywać także w kolejnych latach.